Mưa axit

Mưa axit có tác động tiêu cực đối với đời sống sức khỏe con người và môi trường xung quanh đem lại nhiều tác hại và nguy hiểm. Thông qua bài viết dưới đây mọi người sẽ biết mưa axit là gì cùng với những tác hại của nó.

1: Mưa axit là gì?

Mưa axit còn có tên gọi tiếng anh là Acid Rain là hiện tượng nước mưa có độ pH dưới 5.6 trong đó có chưa các chất nguy hiểm như axit sunfuric( H2SO4) hoặc axit nitric( HNO3). Hai thành phần này được tạo ra do quá trình khai thác và sử dụng các nguyên liệu như dầu mỏ, than đá của con người trong việc làm chất đốt.

Mưa axit hình thành với hai trạng thái. Loại mưa axit có chứa nước được gọi là lắng đọng ướt. Mưa axit hình thành với bụi hoặc khí được gọi là lắng đọng khô. Như vậy mưa axit không chỉ xuất hiện khi mưa mà còn có thể là bụi, tuyết, sương mù, mưa đá.

Vào những năm 70, 80 mưa axit đã trở thành nỗi ám ảnh thường trực của người dân sống khu vực Bắc Mỹ và Châu u. Hiện nay mưa axit xảy ra diện rộng hơn, đã xuất hiện ở khu vực Châu Á, điển hình là khu vực bờ biển đông nam Trung Quốc và Đài Loan.

2: Nguyên nhân gây mưa axit

Nguyên nhân gây lên mưa axit thường xuất phát từ tự nhiên hoặc do con người. Các hiện tượng tự nhiên như núi lửa phun trào, đám cháy sẽ giải phóng khí nitơ và lưu huỳnh vào bầu khí quyển, khiến xuất hiện mưa axit.

Những hiện tượng tự nhiên đó chỉ là một phần nguyên nhân, chủ yếu là do quá trình khai thác và sử dụng tài nguyên như than đá, dầu mỏ của con người trong việc làm chất đốt công nghiệp. Trong quá trình đốt thì 2 nguyên liệu thiên nhiên này sinh ra một lượng lớn nhiệt và khí thải đó là lưu huỳnh và khí nitơ. Khi 2 loại chất hoá học này được thải vào không khí tạo thành phản ứng hoá học, tạo ra axit sunfuric (H2SO4) và axit nitric(HNO3). Hai chất này sẽ lưu lại trên các đám mây. Khi trời mưa, H2SO4 và HNO3 sẽ hoà tan với nước mưa và làm độ pH trong nước mưa bị giảm. Khi độ pH bị giảm xuống dưới 5.6 thì sẽ tạo nên mưa axit. Do độ pH lớn nên có thể hoà tan các loại bụi kim loại, oxit chì… khiến nước mưa trở nên độc hại không chỉ đối với con người mà còn đối với vật nuôi, cây cối.

    *Mô phỏng sự hình thành và phát triển của mưa axit*

Sự hình thành của mưa axit được mô tả theo phương trình sau:

Lưu huỳnh: S + O2 → SO2;

Quá trình đốt cháy lưu huỳnh trong khí oxi sẽ sinh ra lưu huỳnh đioxit:

SO2 + OH → HOSO2

Phản ứng hoá hợp giữa lưu huỳnh đioxit và các hợp chất gốc hyđrôxyl:

HOSO2 + O2 → HO2 + SO3;

Phản ứng giữa hợp chất gốc HOSO2 và O2 sẽ cho ra hợp chất gốc HO2 và SO3 (lưu huỳnh triôxít).

SO3(k) + H2O(l) → H2SO4(l);

Lưu huỳnh triôxit SO3 sẽ phản ứng với nước và tạo ra axit sunfuric H2SO4. Đây chính là thành phần chủ yếu của mưa axit.

Nitơ: N2 + O2 → 2NO;

2NO + O2 → 2NO2;

3NO2(k) + H2O(l) → 2HNO3(l) + NO(k);

Axit nitric HNO3 chính là thành phần của mưa axit.

Ngoài ra thì cũng còn một số nguyên nhân khác như khí thải từ các nhà máy công nghiệp, nhiệt điện, lọc dầu,...do con người sản xuất cũng là nguyên nhân gây lên mưa axit.

3: Tác hại của mưa axit

3.1: Tác hại của mưa axit đối với con người

Nếu con người sử dụng nước mưa có chứa axit trong sinh hoạt hằng ngày như tắm rửa, giặt giũ sẽ có nguy cơ bị các bệnh về da như nấm, viêm da, mẩn ngứa,..

Đặc biệt, sẽ rất nguy hiểm nếu bạn sử dụng nước mưa chứa axit trong việc nấu nướng và sử dụng hằng ngày. Trong mưa axit có chứa rất nhiều chất độc hại cho con người, và dễ thẩm thấu. Khi sử dụng nguồn nước này để ăn uống rất dễ gây nên các vấn đề về tiêu hóa. Nghiêm trọng hơn các thực phẩm ô nhiễm này có thể gây ra tổn hại cho dây thần kinh của trẻ em, nguy hiểm hơn còn có thể gây ảnh hưởng đến não bộ và gây ra tử vong.Các chuyên gia khoa học đã nghiên cứu và chứng minh rằng các chất kim loại có trong mưa axit sẽ gây ra bệnh Alzheimer.

Ngoài ra mưa axit còn có ảnh hưởng lớn đến sức đề kháng và hệ hô hấp của con người.

3.2: Tác hại của mưa axit đối với sinh vật

Đối với các sinh vật dưới nước, mưa axit làm giảm nồng độ pH trong ao hồ, sẽ khiến cho các loại sinh vật dưới nước bị giảm khả năng sống và phát triển. Nếu như lượng mưa axit quá nhiều các sinh vật sẽ yếu và chết dần.

Mưa axit còn làm ảnh hưởng đến biển và các loại sinh vật biển, gây trở ngại cho việc hấp thụ chất dinh dưỡng, muối và oxi của các loài cá. Đặc biệt, mưa axit làm suy yếu khả năng duy trì nồng độ canxi của sinh vật biển. Ảnh hưởng đến quá trình sinh sản, gây biến dạng xương và cột sống cũng bị suy yếu. Bên cạnh đó mưa axit còn khiến giảm nồng độ axit gây mất cân bằng muối trong các mô.

Không chỉ đối với sinh vật dưới nước, mưa axit còn gây ảnh hưởng lớn cho sự phát triển của hệ động vật trên cạn. Mưa axit kéo dài khiến hạn chế tầm nhìn trong bầu khí quyển, hình thành sương mù axit ảnh hưởng đến khả năng lan truyền ánh sáng của mặt trời. Đặc biệt là ở vùng Bắc Cực, hiện tượng này đã ảnh hưởng đến sự phát triển của địa y và quần thể tuần lộc, nai tuyết.

3.3: Tác hại của mưa axit đối với hệ thực vật

Mưa axit kéo theo những hệ lụy lớn đối với hệ thực vật. Khi có mưa axit, nước mưa sẽ thấm sâu và hòa tan các chất độc hại có trong đất, được rễ cây hấp thụ gây ảnh lớn đến cây trồng. Đồng thời, nó cũng hòa tan các khoáng chất có lợi cùng các chất dinh dưỡng trong đất, gây ra sự thiếu hụt chất dinh dưỡng ở cây và cây sẽ chết dần nếu không được bổ sung kịp thời.

Mưa axit cũng ăn mòn lớp phủ bảo vệ sáp của lá cây, làm lá dễ hư hỏng, gây mất khả năng sản sinh đủ lượng dinh dưỡng cho cây.

Ngoài những tác hại đến cho con người, hệ động thực vật, mưa axit còn gây xói mòn các công trình kiến trúc, hòa tan các loại đá như sa thạch, vôi, cẩm thạch. Hiện tượng này còn ăn mòn các đồ làm từ sứ hay dệt may, sơn và kim loại. Các đồ dùng được làm từ da và cao su sẽ xấu đi và bị ăn mòn do tiếp xúc trực tiếp với mưa axit.

4: Cách khắc phục hiện tượng mưa axit

Để khắc phục tình trạng mưa axit cần những cách khắc phục sau:

• Không nên sử dụng nước mưa trong sinh hoạt.

• Giảm thiểu khí thải từ các phương tiện giao thông, từ đó kiểm soát được lượng oxit nito, cải thiện các phương tiện giao thông theo chuẩn EURO.

• Lắp thiết bị sử dụng sunfua tại các nhà máy nhiệt điện. Các nhà máy xí nghiệp xây ống khói thải thật cao tránh ô nhiễm không khí địa phương.

• Loại bỏ triệt để Nitơ và lưu huỳnh có trong than đá và dầu mỏ trước khi sử dụng.

• Sử dụng năng lượng tái tạo thân thiện với môi trường.

• Sử dụng các máy lọc nước an toàn, bộ lọc nước đầu nguồn để lấy nước sinh hoạt, ăn uống

Có thể thấy tác hại của mưa axit đối với đời sống con người và thiên nhiên là vô cùng lớn. Không có giải pháp nào tốt bằng việc ngăn chặn những cơn mưa axit này bằng cách bảo vệ môi trường sống và sức khỏe. Chúng ta cần hạn chế sử dụng những nhiên liệu hóa thạch và tập chung và những nguồn năng lượng xanh bền vững như năng lượng mặt trời, gió.

• ← Bài viết trước
• Bài tiếp theo →