Nước nhiễm asen là gì? Tác hại của nó đến sức khỏe con người như thế nào?

Nước nhiễm asen là gì? Tác hại của nó đến sức khỏe con người như thế nào?

Thực trạng nguồn nước nhiễm Asen tại Việt Nam qua những con số đáng lưu ý.

Ảnh. Bản đồ những khu vực nước bị nhiễm Asen tại Việt Năm (nguồn- Viện công nghệ Vinit)

Dựa vào nguồn gốc và đặc điểm di chuyển, tập trung của Asen có thể chia lãnh thổ Việt Nam có 3 kiểu vùng có khả năng ô nhiễm Asen chủ yếu như sau: miền núi, đồng bằng, đới duyên hải.

Từ 1995 đến 2000, nhiều công trình nghiên cứu điều tra về nguồn gốc Asen trong các mẫu nước khảo sát khu vực thương lưu Sông Mã, Sơn La, Phú Thọ, Bắc Giang, Hưng Yên, Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Thanh Hóa..đều vượt tiêu chuẩn cho phép đối với nước sinh hoạt của Quốc tế và Việt Nam.

Trước tình hình đó, trong hơn 2 năm (2003-2005), Chính phủ Việt Nam và UNICEF đã khảo sát về nồng độ Asen trong nước của 71.000 giếng khoan thuộc 17 tỉnh đồng bằng miền Bắc, Trung, Nam.

Kết quả phân tích cho thấy, nguồn nước giếng khoan của các tỉnh vùng lưu vực sông Hồng: Hà Nam, Nam Định, Hà Tây, Hưng Yên, Hải Dương và các tỉnh An Giang, Đồng Tháp thuộc lưu vực sông Mê Kông đều bị nhiễm Asen rất cao.

Nước nhiễm Asen là gì?

Ảnh. Asen hay còn có tên gọi khác là thạch tính

Nước nhiễm Asen hay còn gọi với cái tên quen thuộc là nước nhiễm thạch tín. Thạch tín là tên gọi thường dung để chỉ nguyên tố Asen, nhưng cũng đồng thời chỉ hợp chất Asen hóa trị III (As2O3). Oxit này màu trắng, dạng bột, tan được trong nước, rất độc.

Không thể nhận biết được Asen trong nước thông qua cảm quan bằng mắt thường, vì Asen không gây mùi khó chịu cũng không làm biến đổi màu sắc của nước kể cả khi nó có chiếm 1 hàm lượng cao trong nước đi nữa. Việc đun sôi cũng không thể loại bỏ được Asen, mangan và một số kim loại nặng khác.

Cách nhận biết nguồn nước nhiễm Asen.

Asen có đặc tính không màu, không mùi, không vị nên bằng mắt thường rất khó nhận biết được nước có bị nhiễm asen hay không. Cách duy nhất để nhận biết nước có nhiễm asen không là thực hiện các xét nghiệm mẫu nước. Bạn có thể mang mẫu nước đến các phòng xét nghiệm nguồn nước uy tính để kiểm tra.

Ảnh.Asen rất khó nhận biết do nó không làm thay đổi màu, mùi, hay vị của nước.

Nguyên nhân nước bị nhiễm Asen

Nguyên nhân gây nhiễm Asen trong nước chủ yếu là do lớp trầm tích của đồng bằng sông hồng có hàm lượng Asen cao, được giải phóng và hòa tan vào nguồn nước. Ngoài ra các hoạt động khác như tồn dư thuốc bảo vệ thực vật do sản xuất và sử dụng phân bón hóa học trong nông nghiệp, các hoạt động khai thác và chế biến kim loại.

Mức Asen trong nước bao nhiêu là an toàn.

Theo quy định về tiêu chuẩn nước QCVN 01:2009/BYT của bộ y tế thì chỉ số Asen trong nước sinh hoạt được duy trì ở mức tối đa là 0,01mg/lit. Đối với nước đóng chai thì gới hạn là 10 ppb.

Theo thống kê của bộ y tế năm 2017, cả nước có 17 triệu người dân sử dụng nước nhiễm asen do dùng nước từ giếng khoan chưa qua xử lý hoặc xử lý chưa triệt để, ảnh hướng tới sức khỏe. Ô nhiễm Asen trong nước tập trung tạo một số vùng nông thôn các tỉnh, thành phố: Hà nội, Vĩnh phúc, Hà Nam, Hưng Yên, Thanh Hóa…Có ¾ số hộ dân tại 8 tỉnh đồng bằng sông Hồng bị nhiễm asen cao hơn nhiều mức cho phép. Riêng ở thành phố Hà Nội, theo đánh giá của tổ chức UNICEF, khu vực nông thôn của Hà Nội như: Thường tín, Ứng hòa, Đan Phượng, Thanh Oai, Thanh Trì…nguồn nước bị nhiễm Asen rất nặng cao từ 10-50 lần tiêu chuẩn cho phép.

Tác hại của Asen

1. Asen có gây ung thư không?

Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) đã phân loại asen và các hợp chất asen vô cơ là “ chất gây ung thư cho con người” . Điều này dựa trên các bằng chứng đầy đủ rằng sử dụng Asen trong một thời gian dài sẽ gây ra các bệnh:

• Ung thư phổi

• Ung thư bàng quang

• Ung thư da

• Ung thư thân

• Ung thư gan

• Ung thư tuyến tiền liệt

IARC phân loại các hợp chất asen hữu cơ axit dimethylarsinic (DMA, còn được gọi là axit cacodylic) và axit monomethylarsonic (MMA) là “có thể gây ung thư cho người”.

Ảnh. Những tác hại của nguồn nước nhiễm Asen lên cơ thể

2. Các ảnh hưởng sức khỏe khác của Asen

Việc tiếp xúc với Asen lâu dài có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe khác như:

• Hít phải hàm lượng asen cao có thể gây đau họng và kích thích phổi.

• Nuốt phải hàm lượng asen cao có thể gây buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, yếu cơ và chuột rút, phát ban trên da và các vấn đề khác.

• Tiếp xúc với lượng asen đủ cao có thể gây tử vong.

• Tiếp xúc với mức asen thấp hơn trong thời gian dài có thể gây ra các thay đổi về da, tổn thương gan và thận, thiếu hụt các tế bào hồng cầu và bạch cầu, có thể dẫn đến mệt mỏi và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

3. Có nên tiếp tục sử dụng nước khi phát hiện nhiễm thạch tín ( Asen) không?

Để uống?

Nếu hàm lượng Asen trong nước của bạn vượt quá mức quy định, không sử dụng để nấu ăn, pha sữa, uống…tóm lại không tiêu thụ nước này. Trong trường hợp này bạn nên có những phương pháp để kịp thời xử lý asen. Tuyệt đối không đun sôi nước, điều này sẽ tăng hàm lượng asen. Nước bốc hơi nhưng asen thì không, do đó việc đun sôi dẫn đến nồng độ asen cao hơn trong nước của bạn.

Để tắm và sử dụng mục đích khác?

Asen không bay hơi khỏi nước. Do đó ngay cả ở mức nhiệt độ tương đối cao, asen không gây nguy cơ hít phải từ nước. Ở trường hợp này việc hấp thụ qua da và hít phải không đáng kể. Do đó bạn có thể sử dụng để tắm vòi sen, tắm rửa và các mục đích sử dụng khác.

Asen thực chất cũng như là một tạp chất hòa lẫn trong nước giống như những tạp chất khác mà thôi. Nhưng với nước nhiễm Asen nếu không xử lý kịp thời sẽ tích tụ vào trong cơ thể để lại hậu quả năng nề cho sức khỏe. Hy vọng qua bài viết này bạn Famy đã cung cấp cho bạn những kiến thức mà bạn muốn tìm hiểu về nước nhiễm Asen.

• ← Bài viết trước
• Bài tiếp theo →